CS-Kỹ thuật trồng đu đủ

2019-06-17 16:49:24

Cây Đu đủ (Carica papaya) thuộc họ Đu đủ Caricaceae. Đu đủ là loại cây ăn quả ngắn ngày và có thể được ăn xanh như một loại rau (xào, làm nộm và hầm); ăn chín như một loại quả cây. Quả đu đủ chín bổ dưỡng là nguồn cung cấp vitamin và khoáng chất, đặc biệt rất giàu caroten (tiền vitamin A).

Ở nước ta đu đủ được trồng xung quanh nhà, trồng xen trong các vườn cây cà phê, thanh long, ổi, nhãn… khi chưa khép tán. Một số vườn trồng chuyên canh đu đủ, là một trong những cây ăn quả nhanh cho thu hoạch, sớm mang lại thu nhập cho nhà vườn.
1. Đất trồng và thời vụ trồng đu đủ
Đất trồng
Cây đu đủ nói chung không kén đất, đu đủ có bộ rễ mọc nông và chịu úng kém, do đó cần chọn đất không nhiễm phèn, tơi xốp, thoát nước tốt. Đất có độ pH khoảng 5,5-7 là cây có thể phát triển tốt. Nếu trồng cây ở những nơi trũng thấp, cần làm luống (lên kíp) rồi mới trồng, chiều cao luống khoảng 50-60cm.
Thời vụ trồng
- Miền Bắc: vụ Xuân trồng vào tháng 2-4 hoặc vụ Thu cuối mùa mưa (Tháng 9-10).
- Miền Trung: vụ Xuân trồng vào Tháng 12-1, vụ Hè Thu trồng tháng 5-6. Cây đu đủ được trồng theo hàng với khoảng cách hàng cách hàng 2,0-3,0m.
- Miền Nam: trồng vào đầu mùa mưa (Tháng 4-5). Những vùng chủ động tưới tiêu trồng vào cuối mùa mưa (Tháng 10-11).
2. Đặc điểm cây : Hiện nay một số giống đu đủ nhập nội như đu đủ Thái Lan, đu đủ Đài Loan (ruột đỏ cam, ruột vàng) được nhiều nhà vườn lựa chọn. Ưu điểm của các giống này là thấp cây, sai quả.

Vườn đu đủ sai quả

Độ cao cây khoảng 90-120cm. Độ đóng quả thấp, từ 40-50 cm, nhiều cây chỉ cách mặt đất 20 cm nên rất tiện chăm sóc. Khối lượng bình quân 1,5-2 kg/1 quả. Trung bình 1 cây cho năng suất 150kg/cây/năm, khoảng 40-60 quả/cây/năm. Sau khi trồng 6-7 tháng đu đủ sẽ cho thu hoạch. Nếu chăm sóc tốt, cây đu đủ sinh trưởng khỏe, thời gian thu hoạch kéo dài, hiệu quả kinh tế càng cao.
3. Chuẩn bị giống
- Cây con giống đu đủ mua ở các cơ sở nhân giống tin cậy.
- Hạt giống: Mua ở các cơ sở bán giống tin cậy, đảm bảo chất lượng.
+ Nếu là giống thuần thì vụ trồng tiếp có thể chọn quả tốt để lấy hạt ươm trồng cho chu kỳ trồng tiếp.
+ Nếu là giống F1 thì có ưu thế năng suất cao trong vụ trồng đầu tiên, không nên để quả làm giống.
4. Kỹ thuật gieo ươm cây giống
- Ngâm ủ hạt giống: Ngâm hạt trong nước ấm 3 sôi 2 lạnh trong 5-6 giờ, vớt ra ủ hạt trong túi vải ẩm 4-5 ngày. Khi hạt nứt nanh nảy mầm đều thì mang gieo. Riêng với hạt giống đu đủ ta (nông dân tự để giống) khi ngâm nước, phải loại bỏ hết hạt nổi, lọc lấy các hạt chìm trong nước, đem ủ và gieo ươm.
- Đóng bầu gieo hạt giống: Dùng túi bầu kích thước 8x5cm (có đục lỗ thoát nước). Lấy đất phù sa hoặc thịt nhẹ, tơi nhỏ kỹ trộn đều với phân chuồng hoai mục, tỷ lệ 3:1. Đóng đầy hỗn hợp đất - phân vào túi, ấn nhẹ hạt vào giữa túi bầu, mỗi bầu gieo một hạt. Phủ ít đất mịn lên trên, xếp các bầu cây vào khay. Để ở nơi thoáng mát, không bị mưa nắng rọi, tưới giữ ẩm cho cây hàng ngày. Nếu sản xuất cây giống qui mô lớn, cần phải làm nhà có mái lưới che.
- Chăm sóc cây con vườn ươm
+ Khi cây có 2-4 lá thật, cứ 2 ngày tưới 1 lần và điều chỉnh giàn che để cây con có đủ ánh sáng mọc thẳng, sinh trưởng tốt. Thường xuyên nhổ bỏ cỏ dại và phòng trừ sâu bệnh hại cho bầu cây giống.

Cây con vườn ươm

+ Khi cây có 4-5 lá thật, cao 10-15cm có thể đưa ra ruộng trồng. Cần tưới nhẹ vào các bầu trước khi trồng 6 giờ.
5. Kỹ thuật trồng và chăm sóc vườn trồng
Làm đất, đào hố trồng cây
Đu đủ trồng được trên nhiều chân đất khác nhau, pH thích hợp từ 6-6,5. Tuy nhiên, thích hợp đối với đất thoát nước nhanh không bí chặt. Đất được cày bừa tơi xốp, sạch cỏ dại và phơi nắng khoảng 3 ngày. Sau đó tiến hành đào hố trồng, với kích thước tối thiểu là 45x45x40cm hoặc 50x50x50cm. Khoảng cách giữa các hố trồng cách nhau khoảng 1,8-2m để cây phát triển tốt nhất. Đu đủ trồng ở ruộng thì đất phải cày thật sâu, đập nhỏ vừa lên luống cao 40-50 cm so với mặt rãnh, khoảng cách giữa các luống từ 2,0-2,5m, mặt luống rộng 1,6-2m ở ruộng thấp dễ bị úng thì luống phải 50-60cm, sau đó tiến hành đào hố trồng như trên.
Bón lót cho cây: Sau khi đã chuẩn bị hố trồng cây, tiến hành phối trộn đất với phân bón cho đều. Lượng bón lót mỗi hố 0,3-0,5kg vôi bột + 8-10kg phân hữu cơ hoai mục + 0,5kg super lân + 0,2kg kali clorua.
Kỹ thuật trồng và chăm sóc
Sau 1 tháng chuẩn bị đất và cây con, đu đủ giống được đem đi trồng. Trồng vào lúc trời râm mát sẽ giúp cây mau hồi phục.
- Cách trồng: Dùng dao sắc rạch nhẹ gỡ bỏ vỏ nilon (không làm vỡ đất bầu).
+ Trồng nghiêng: Đặt cho bầu cây giống nằm ngang trên mỗi hố (đã được bón lót và khỏa bằng mặt hố) đạt cây xuôi theo hướng Đông-Tây. Vun đất quanh bầu, nén chặt gốc, dùng que cắm để nâng ngọn cây cho ngóc lên, sao cho thân gốc đu đủ nghiêng một góc 45 độ so với mặt luống từ khi trồng cho đến suốt quá trình sinh trưởng của cây.
+ Trồng thẳng đứng: Đặt cây con giống vào giữa hố trồng và chỉnh hướng đứng thẳng. Tiếp theo lấp đất kín phần cổ rễ và lèn chặt đất lại. Có thể sử dụng cọc để cố định cây con giống trong thời gian đầu sau khi trồng để giúp cây đứng vững hơn. Trồng xong, phủ mùn, rơm... quanh gốc để giữ ẩm cho cây.
- Mật độ trồng và hướng trồng: Cây cách cây 1,8-2,0m tương đương với 1500 – 2500 cây/ha. Trồng theo hướng Đông-Tây, mục đích để cây đu đủ tận dụng được ánh sáng mặt trời. Cây sẽ tăng khả năng quang hợp, tăng năng suất, chất lượng quả và tăng khả năng chống đổ (trên các chân ruộng bậc thang cần trồng theo đường đồng mức).

Đu đủ đến độ thu hoạch

- Tưới nước chăm sóc cho cây: Ngay sau khi trồng cần tưới nước ngay để rễ cây mau chóng tiếp xúc với đất, rễ phục hồi nhanh. Tưới nhẹ vào tuần đầu, tưới theo nhu cầu của cây vào các tuần tiếp theo. Lưu ý nhất là giai đoạn ra hoa tạo quả, cây cần nhiều nước. Mưa ít cần tăng cường tưới nước, mưa nhiều cần chú ý thoát nước tốt cho cây. Vì cây đu đủ không chịu được ngập úng nên đất trồng cần thông thoáng và tơi xốp, ngập úng cần khơi rãnh thoát nước ngay. Nhổ bỏ cỏ dại, làm sạch cỏ quanh gốc cây, tránh để cỏ dại cạnh tranh dinh dưỡng và hạn chế nơi trú ẩn của sâu bệnh hại.
Bón phân thúc
- Bón thúc: Cây 1 tháng tuổi: Định kỳ bón 7 ngày/lần, lượng bón 50gr NPK Đầu trâu 16-12-8-11+TE/gốc. Cây 1-3 tháng tuổi: 15-20 ngày/bón 1 lần, lượng bón: 70-100gr NPK Đầu trâu 16-12-8-11+TE/gốc. Cây 3-7 tháng tuổi: Mỗi tháng bón thúc 1 lần, lượng bón 100-150gr NPK Đầu trâu 12-12-17-9+TE kết hợp vét đất ở rãnh vun lên gốc.
- Cách bón: Hòa tan phân trong nước lã, tưới cách xa gốc 20-30cm. Để đu đủ tăng trưởng nhanh, có thể phun thêm phân bón lá 3-4 tuần/lần.
Đu đủ sau trồng 2,5-3 tháng cây đã bắt đầu ra hoa, đậu quả. Khi cây mang quả nặng cần cắm cọc chống đổ. Cắt bỏ lá già gần gốc, cần hạn chế xới xáo để tránh làm tổn thương bộ rễ cây. Để hạn chế cỏ dại phát triển cần tủ gốc bằng rơm rạ, đồng thời chất phủ có tác dụng giữ ẩm và chống rửa trôi dinh dưỡng. Sau mỗi đợt thu quả cần bón phân cho cây, để cây sung sức và ra quả tốt hơn.
6. Phòng trừ sâu bệnh
Sâu hại đu đủ thường gặp: rệp sáp, bọ nhảy, nhện đỏ. Cần phát hiện sớm, khi mật độ sâu đạt ngưỡng 3-5con/lá, có thể phun Decis 2,5 ND (nồng độ 0,1%), Trebon (1%) để diệt trừ. Phòng trị theo hướng dẫn ghi trên bao bì.
Bệnh hại thường gặp: bệnh thối gốc, bệnh xoăn lá, bệnh cháy lá, đốm vòng và đặc biệt là bệnh thối quả. Những loại bệnh này chủ yếu do khâu vệ sinh kém, đất bí chặt và bị côn trùng gây hại tạo vết thương gây ra, làm ảnh hưởng khá lớn đến chất lượng quả và sức khỏe của cây.
Để phòng bệnh virus xoăn ngọn cần áp dụng biện pháp phòng trừ tổng hợp: Sử dụng giống kháng bệnh. Bón cân đối NPK. Không nên trồng 2 vụ đu đủ liên tiếp trên cùng chân ruộng. Tốt nhất là luân canh triệt để với cây trồng nước. Phát hiện sớm rệp sáp để diệt loài ký chủ trung gian gây bệnh xoăn lá. Với các bệnh đốm vàng, phấn trắng, thán thư... Phòng trừ sớm khi bệnh mới phát sinh, sử dụng các thuốc Daconil, Topsin hay Zineb, Mancozeb để phun. Cần phát hiện kịp thời để có hướng xử lý hiệu quả. Việc vệ sinh vườn thường xuyên và bón phân cân đối là biện pháp tốt nhất để cây luôn khỏe mạnh.
7. Thu hoạch và bảo quản
Sau 7-8 tháng trồng quả đạt kích thước tối đa và bắt đầu chín thì có thể thu hoạch. Qủa sẽ chín từ dưới lên, do đó việc thu hoạch cũng được tiến hành dần từ dưới lên trên cho đến khi hết. Nếu thu quả để ăn tươi, nên thu khi trên quả xuất hiện các vết nhạt màu hoặc sọc vàng nhạt (chín sinh lý), sau thu vài ngày quả sẽ chín hoàn toàn, chất lượng sẽ ngon nhất.
Nếu thu sớm hơn (quả chưa chín sinh lý) quả ăn sẽ nhạt, giảm giá trị thương phẩm. Thu hoạch vào ngày râm mát và không mưa sẽ cho đu đủ ngọt hơn.
Sau khi thu hái, quả đu đủ được xếp vào nơi thoáng mát. Nếu vận chuyển đi xa đu đủ được thu sớm hơn, khi quả đạt kích thước tối đa, vỏ quả nhạt màu (chuẩn bị chuyển màu chín). Đu đủ hái khỏi cây được bao lại bằng vật liệu mềm để vật chuyển đi xa bằng xe chuyên dụng, tránh bị trầy xước.

Theo Cổng nông dân

Xem thêm

CS-Bí quyết có chậu đu đủ cảnh đẹp chơi tết

Một chậu đu đủ cảnh được coi là đẹp chơi trong những ngày tết phải có đủ hoa, lá và quả. Quả có đủ 3 loại, non, già, chín và có thế dáng siêu. Làm thế